Một nhóm nhỏ nhưng ngày càng lớn mạnh, gồm những người ủng hộ Bitcoin và các quản lý quỹ crypto, đang hối thúc mạng lưới đẩy nhanh tiến độ phát triển chữ ký kháng lượng tử (quantum-resistant signatures). Họ lập luận rằng nỗi sợ về mối đe dọa lượng tử có thể trở thành rủi ro thị trường trước cả khi nó trở thành rủi ro thực tế về mặt kỹ thuật.
Một số người ủng hộ đang hướng sự chú ý vào bản dự thảo Đề xuất Cải tiến Bitcoin có tên là BIP-360. Đề xuất này sẽ bổ sung tùy chọn chữ ký hậu lượng tử cho các địa chỉ Bitcoin có nguy cơ bị tấn công bởi máy tính lượng tử trong tương lai.
Charles Edwards, nhà sáng lập quỹ tài sản kỹ thuật số và định lượng Bitcoin (BTC) Capriole, nhận định rằng việc triển khai phải được hoàn tất và đưa vào hoạt động ngay trong năm 2026.
Tuy nhiên, trong bài đăng trên X hôm thứ Năm, Capriole cũng lưu ý rằng việc áp dụng chuẩn mới đòi hỏi sự đồng thuận rộng rãi từ các nhà cung cấp ví cứng, người vận hành node và các sàn giao dịch. "Khoảng 20-30% Bitcoin sẽ bị các hacker lượng tử chiếm đoạt trong vài năm tới," Edwards cảnh báo. "Tôi tin rằng chúng ta nên đốt (burn) tất cả số coin không chuyển đổi sang chuẩn BIP-360 trước năm 2028."
Tin liên quan: Kho bạc Bitcoin chững lại trong Quý 4, nhưng những "cá voi" lớn nhất vẫn miệt mài tích lũy
Lãnh đạo các công ty Bitcoin chế giễu sự "nguy cấp" của mối đe dọa lượng tử
Trái lại, nhiều quan sát viên khác trong ngành coi máy tính lượng tử chỉ là rủi ro ngắn hạn đối với giá Bitcoin.
"Mẹo nhỏ cho mấy người thích FUD lượng tử đây: Bitcoin không sử dụng mã hóa (encryption). Học lại kiến thức cơ bản đi rồi nói gì thì nói," Adam Back – đồng sáng lập kiêm CEO Blockstream và là cha đẻ của Hashcash – viết trên X hôm thứ Năm. Ông khẳng định thêm rằng mối đe dọa từ máy tính lượng tử vẫn còn cách chúng ta "hàng thập kỷ".
Samson Mow, CEO công ty công nghệ Bitcoin Jan3, cũng châm biếm ý tưởng rằng máy tính lượng tử sơ khai có thể đe dọa mạng lưới Bitcoin.
"Máy tính lượng tử còn chưa phân tích được thừa số số 21, thế mà mọi người đã bán tháo trong hoảng loạn vì nghĩ nó sẽ giết chết Bitcoin," Mow viết trên X hôm thứ Tư.
Tin liên quan: Nhà đầu tư Bitcoin mất sạch quỹ hưu trí vì bẫy tình lừa đảo sử dụng AI
Dấu hỏi về Taproot và các đề xuất cạnh tranh
Định dạng Taproot mới nhất của Bitcoin, vốn bị coi là dễ tổn thương trước lượng tử, đang có dấu hiệu sụt giảm mức độ sử dụng, từ 42% số giao dịch năm 2024 xuống chỉ còn 20%. Điều này báo hiệu người dùng có thể đang lo lắng về mối đe dọa lượng tử của Bitcoin.
"Tôi CHƯA BAO GIỜ thấy một định dạng mới nhất nào lại bị sụt giảm mức độ chấp nhận như vậy. Taproot dễ bị tổn thương bởi lượng tử, trong khi SegWit cũ hơn và Legacy thì không," nhà phân tích Bitcoin Willy Woo nhận định trên X hôm thứ Tư.
Tuy nhiên, chưa có bằng chứng trực tiếp nào chứng mình lo ngại về máy tính lượng tử là nguyên nhân khiến Taproot bị "ghẻ lạnh". Tỷ lệ chấp nhận Taproot thường biến động dựa trên nhiều yếu tố như hành vi của các sàn giao dịch, việc tối ưu hóa phí, hỗ trợ của ví và mô hình chi tiêu theo lô (batch spending).
Bản cập nhật Taproot của Bitcoin là đợt nâng cấp quan trọng nhất kể từ năm 2017, khi Segregated Witness (SegWit) được kích hoạt. Taproot ra đời với mục tiêu nâng cao quyền riêng tư và hiệu quả của mạng lưới Bitcoin.
Dù vậy, các nhà nghiên cứu mật mã (cryptography researchers) khác cho rằng bản thân Taproot đã có khả năng kháng lượng tử. "Taproot, khi được giới hạn ở các giao dịch chi tiêu theo đường dẫn kịch bản (script-path spends), là an toàn hậu lượng tử," Tim Ruffing, chuyên gia mật mã tại Blockstream Research, viết trong bài nghiên cứu công bố ngày 17/7.
"Kẻ tấn công lượng tử không thể nhìn vào bên trong đầu ra Taproot, nghĩa là hắn không biết gì về Merkle root (cho đến khi nó được tiết lộ)," bài báo cáo nêu rõ.
Trong khi đó, Adam Back, một trong những chuyên gia mật mã hàng đầu, đã đề xuất một cơ chế chữ ký dựa trên hàm băm (hash-based signature scheme) mới như một giải pháp thay thế hậu lượng tử đầy hứa hẹn cho Bitcoin. An ninh của cơ chế này sẽ chỉ dựa trên các giả định về hàm băm, tương tự như thiết kế hiện tại của mạng lưới Bitcoin.
Theo bài nghiên cứu do Blockstream Research công bố ngày 5/12, các cơ chế chữ ký dựa trên hàm băm "mở ra một con đường tiềm năng để bảo vệ Bitcoin trong thế giới hậu lượng tử," đóng vai trò là sự thay thế an toàn trước lượng tử cho các chữ ký ECDSA và Schnorr.
Thuật toán Chữ ký số Đường cong Elliptic (ECDSA) sử dụng mật mã đường cong elliptic để xác minh tính xác thực và toàn vẹn của thông điệp. Trong khi đó, chữ ký Schnorr là một cơ chế chữ ký khác được đánh giá cao nhờ khả năng tăng cường riêng tư và giảm kích thước dữ liệu, do khả năng gộp nhiều chữ ký thành một.
Tạp chí: Bitcoin đại chiến máy tính lượng tử — Dòng thời gian và giải pháp (2025–2035)
